De afgelopen week is de aannemer bij mij thuis bezig geweest om de bovenverdieping te verbouwen. Gezinsuitbreiding zorgt voor een duidelijke behoefte aan een extra slaapkamer en dus moesten er muren verdwijnen en nieuwe muren geplaatst worden. Uiteraard stonden we voor de keuze om het zelf te doen of uit te besteden. We hebben uiteindelijk voor het laatste gekozen, vooral omdat een dergelijke ingrijpende verbouwing niet tot onze ‘core-business’ behoort. Wat die wel zijn is op deze plaats niet relevant. Waar ik het wel over wil hebben is dat de timmerman die het grootste deel van de verbouwing voor zijn rekening heeft genomen, tevens leermeester is. Dit betekent dat in zijn kielzog een jongeman meekwam die 1 dag in de week naar school gaat en de overige dagen opgeleid wordt door de leermeester.
Het leermeesterschap is een oeroud concept dat met name bij de oude beroepen nog veelvuldig in gebruik is. Dit concept is ook wel terug te vinden in andere beroepen, maar niet zo nadrukkelijk als in dit voorbeeld. Zo is in de consultancy branche vaak sprake van een junior adviseur die het werk doet, terwijl op de achtergrond een senior adviseur meekijkt. De grote vraag is echter of de junior wel doorheeft wanneer hij een fout maakt en of hij dan ook daadwerkelijk de senior er op tijd bij betrekt.
In het geval van de timmerman-leermeester is het juist de leermeester die het voorbeeld geeft en zo daadwerkelijk laat zien hoe de leerling het op een goede manier doet. Fouten maken kan, maar worden direct hersteld door de leermeester. Het gaf mij als opdrachtgever op voorhand al veel vertrouwen. Je wordt niet zomaar leermeester! In het voorbeeld kijkt de opleiding kritisch naar de kwaliteit van een vakman die als leermeester wil optreden. Nog belangrijker is dat de vakman zelf vanuit zijn betrokkenheid en liefde voor het vak leermeester wil zijn want anders ben je niet bereid om deze extra inspanning te leveren. En het zijn juist die twee aspecten die mij de overtuiging gaven dat er goed werk zou worden opgeleverd hetgeen ook daadwerkelijk is gebeurd!
De geleverde kwaliteit zou wel ten koste kunnen gaan van de werksnelheid. Mogelijk kost een goede samenwerking tussen leerling en leermeester extra tijd. Dit bleek in de praktijk niet het geval, want een aantal werkzaamheden kon juist met het extra paar handen efficienter en effectiever uitgevoerd worden. Bovendien bood de aannemer de opdracht ‘fixed price’ aan. De selectie gaf aan dat deze aannemer niet de goedkoopste was, maar de prijzen lagen redelijk dicht bij elkaar. De zorgvuldige benadering naar ons toe als potentiele opdrachtgever gaf de doorslag.
Het belangrijkste argument voor toepassing van het leermeesterschapsmodel heb ik echter nog niet genoemd. Het is mijn overtuiging dat het veelvuldig maken van eerder gemaakte fouten door ervaren vakgenoten op deze manier veel minder voorkomt. Op symposia kom ik veelvuldig presentaties tegen waarin ‘lessons learned’ worden verteld. Het nadeel van een dergelijke vorm van leren is dat het leermoment niet plaatsvindt op het moment dat je er het meeste voor open staat. Dat moment is juist wanneer je zelf in de fout gaat of dreigt te gaan!
